Czy fobia powstrzymuje cię od robienia rzeczy, które chciałbyś robić? Często nasze niepokoje są tak intensywne, że utrudniają nam normalne funkcjonowanie.
Mogą się one wiązać z jednostkami chorobowymi takimi jak fobie, nerwice czy depresja. Dowiedz się, jak rozpoznać, leczyć i przezwyciężyć problem.
Czym jest fobia?
Prawie każdy ma jakieś irracjonalne lęki – na przykład niechęć do pająków lub dentysty. Dla większości ludzi obawy te są niewielkie. Ale kiedy stają się one tak poważne, że powodują ogromny niepokój i zakłócają normalne życie, nazywa się je fobiami.
Fobia to silny lęk przed czymś, co w rzeczywistości stanowi niewielkie lub żadne rzeczywiste zagrożenie. Powszechne fobie i lęki obejmują miejsca zamknięte, wysokość, jazdę autostradą, owady, węże i igły. Możemy jednak rozwijać fobie praktycznie przed wszystkim. Większość fobii rozwija się w dzieciństwie, mogą one jednak rozwijać się również w późniejszym życiu.
Jeśli mamy fobię, prawdopodobnie zdajemy sobie sprawę, że nasz strach jest irracjonalny, ale wciąż nie jesteśmy w stanie kontrolować naszych uczuć. Samo myślenie o danym obiekcie lub sytuacji może sprawić, że będziemy niespokojni.
Doświadczenie jest tak niepokojące, że zaczynamy dokładać wszelkich starań, aby tego uniknąć – nawet zmieniając styl życia. Jeśli mamy na przykład klaustrofobię, możemy odrzucić lukratywną ofertę pracy, jeśli musielibyśmy jeździć windą, aby dostać się do biura. Jeśli obawiamy się wysokości, możemy nadłożyć 20 kilometrów, aby uniknąć wysokiego mostu.
Zrozumienie swojej fobii jest pierwszym krokiem do jej przezwyciężenia. Ważne jest, aby wiedzieć, że fobie są powszechne, a ich posiadanie nie oznacza, że jesteśmy szaleni. Pomaga również świadomość, że fobie są wysoce uleczalne.
Powinniśmy też pamiętać, że jeżeli nie mamy lęku przed czymś konkretnym, ale w nasze życie wkrada się nieustający niepokój, może być to nerwica lub depresja.
Leczenie fobii, nerwic i depresji
Strategie samopomocy i terapia mogą być skuteczne w leczeniu fobii. To, co jest dla nas najlepsze, zależy od takich czynników, jak powaga fobii, dostęp do profesjonalnej terapii i ilość potrzebnego wsparcia. Są sposoby na to, aby nasz lekarz pomógł nam się wyleczyć. Może on zastosować różne rodzaje terapii.
Często zdarza się, że aby walczyć z fobią nasz lekarz próbuje zmienić reakcję na to, czego się boimy, stopniowo narażając nas na to. Na przykład, jeśli boimy się psów, możemy zacząć od myślenia o psach, patrzenia na zdjęcie jednego, spędzania czasu z psem w kontrolowanym środowisku.
Innym rozwiązaniem jest terapia poznawczo-behawioralna. Oprócz ekspozycji, uczymy się na niej sposobów radzenia sobie z tym, czego się boimy w zdrowy sposób. Dowiadujemy się, jak kontrolować nasze myśli i uczucia, zamiast obawiać się, że to one nas kontrolują. Jak podaje specjalistka – psycholog Małgorzata Małek, osoba, której fobia nie jest leczona, staje się wycofana, przygnębiona i niezdolna do życia w sytuacjach społecznych.
Różnego rodzaju niepokoje często okazują się nie fobiami, a nerwicami lub stanami depresyjnymi. Te schorzenia mogą się również łączyć. Profesjonalny terapeuta może opracować plan leczenia lęku i depresji w tym samym czasie. W czasie terapii uczymy się kontrolować swoje myśli i działania, uświadamiamy sobie jak lepiej się komunikować i nabywamy umiejętności radzenia sobie z objawami. Lekarz może nam też przepisać leki, które leczą zarówno objawy depresji, jak i lęków.